รักกันจะตาย …!

ความรักเศร้าๆ เก่าๆ จากวรรณกรรม

ขณะที่เส้นทางธรรมมีเสียงสวดซ้ำย้ำเตือนว่า “มีรักย่อมมีทุกข์” ในทางโลกก็มีเสียงสอดแทรกแย้งมาให้ได้ยินเสมอว่า “ถ้าอกหักเป็นความทุกข์… ถึงอย่างนั้นอกหักก็ยังดีกว่ารักไม่เป็น” 

ความรักจึงนับเป็นเรื่องของมุมมอง จุดยืน และประสบการณ์ของแต่ละบุคคล บางคนอาจมีน้ำอดน้ำทนมหาศาลสามารถอกหักได้ซ้ำๆ ซากๆ และไม่หลาบจำ ก็จะมีความเชื่อลึกๆ ว่า “มีความรักก็มีความเสี่ยง” พอๆ กับการลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ หรือซื้อหวยนั่นแหละ แม้จะผิดหวังบ่อยๆ แต่ก็มีโมเมนต์ที่ได้ลุ้นบ่อยๆ เช่นกัน ที่สำคัญอกหักนั้นสร้างสีสันให้กับชีวิต มีเรื่องเล่าขานให้จดจำแม้ในระยะแรกๆ อยากจะลืมก็ตามที ขนาดฟอเรสต์ กัมพ์ ตัวละครที่เป็นตัวแทนของคนที่เป็นออทิสติกส์ และมีปัญหาเรื่องสมอง ยังมีฉากหนึ่งที่เขายังพูดถึงความรักได้อย่างถึงแก่นตรงมาตรงไปว่า

“ทำไมคุณรักผมไม่ได้ล่ะเจนนี่… ถึงผมไม่ใข่คนฉลาด แต่ผมก็รู้นะว่าความรักคืออะไร”

กัมพ์ บอกกับสาวคนที่เขารัก ก่อนที่เธอจะหลบลี้หนีหน้าจากไปทิ้งให้กัมพ์ได้เรียนรู้ต่อมาว่า “อกหัก” คืออะไรก่อนจะออกวิ่งเป็นบ้าเป็นหลังอยู่นาน นี่คือฉากหนึ่งของหนังดังที่สนับสนุนการมีความรักว่าเป็นเรื่องปกติธรรมดาแบบธรรมะนั่นแหละคือ “เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป”

เนื่องในเทศกาลความรักที่เป็นสากลในรูปแบบของ “วันวาเลนไทน์” ที่ถูกลดทอนจากวันแห่งความทรงจำทางศาสนาจนเหลือแค่ความรักแบบหนุ่มสาว “เดอะเสลา” ขอร่วมสถาปนาวันแห่งความรักผ่าน “รักในวรรณกรรมไทย” เป็นวรรณกรรมแบบคัดสรรมาด้วยรสนิยมส่วนตัวของผู้เขียนเอง ซึ่งแต่ละเรื่องที่หยิบมานี้เป็นความรัก และความทรงจำที่ขยี้หัวใจคนไทยมาเนิ่นนาน ทั้งในส่วนนิยาย และที่หยิบมา remake ผ่านสื่อต่างๆ ก็หลายครั้งไม่ว่าจะเป็นภาพยนตร์ ละครทีวี ละครเวที รวมไปถึงบทเพลง

วันนี้หยิบมาพูดถึง 5 เรื่องประกอบด้วย แม่นาคพระโขนง สาวเครือฟ้า ข้างหลังภาพ แผลเก่า และคู่กรรม หากถามว่าใช้เกณฑ์อะไรในการเลือก อย่างแรกสุดคือเป็นความรักที่มีคนไทยรุ่นเก่า และรุ่นใหม่จดจำได้เป็นจำนวนมาก ถัดมาคือเป็นความรักที่อิ่มเอมด้วยความเศร้า และท้ายสุดทุกเรื่องจบลงด้วยโศกนาฏกรรมช้ำใจ คอวรรณกรรมเก่าอาจจะสะอื้นไห้กับความรักเหล่านี้มาแล้ว ขณะที่หนุ่มสาวรุ่นใหม่ทั้งที่ได้ยินมาบ้าง และบ้างก็ไม่เคยรู้เลย ขอถือโอกาสนี้นำมาเล่าซ้ำตอกย้ำความรักแบบอมตะเหล่านั้นอีกครั้ง

รักที่ไม่ราบรื่น

ทั้ง 5 เรื่องที่กล่าวถึงล้วนเป็นความรักที่ก่อให้เกิดความซาบซึ้งผูกพัน แต่ต้องเผชิญกับอุปสรรคนานัปการเป็นปัญหา เริ่มตั้งแต่รักของหนุ่มสาวแห่งทุ่งบางกะปิ ไอ้ขวัญ-อีเรียม ใน “แผลเก่า” ที่ต้องฝ่าฟันทิฐิของครอบครัวทั้งสองฝ่าย รวมถึงวัฒนธรรมความแตกต่างระหว่างวิถีชีวิตเมืองกับชนบทที่มีส่วนทำให้อีเรียมถึงกับลุ่มหลงมนต์สะกดเมืองกรุงจนลืมไอ้ขวัญ ก่อนจะกลับมาติดกับดักสัญญาเจ้าพ่อไทร และฆ่าตัวตายตามที่รักไปในที่สุด

“สาวเครือฟ้า” เป็นอีกเรื่องที่เครือฟ้าเลือกจะปลิดชีพตัวเองในภายหลังเมื่อพบว่าคนรักคือร้อยตรีพร้อมทหารหนุ่มแห่งกองทัพไทย เมื่อกลับจากสงครามโลกครั้งที่ 1 แล้วไปแต่งงานกับสาวอีกคนด้วยปัญหาทางสมองที่เป็นลกระทบมาจากพิษสงคราม ซึ่งเครือฟ้าเองก็ไม่รู้ ขณะที่ “แม่นาคพระโขนง” นั้นนางนาก หรือแม่นาค เสียชีวิตตั้งแต่ต้นเรื่องระหว่างคลอดลูก แล้วเธอก็มาปรากฏตัวเป็นวิญญาณที่เฝ้ารอ “พี่มากขา” หรือ “ไอ้มาก” กลับจากสงครามที่ท่าน้ำ และได้ใช้ชีวิตร่วมกันอยู่พักใหญ่ ก่อนจะถูกกฎทางโลก และทางธรรมภายใต้การจัดการของพระชั้นผู้ใหญ่ที่มาช่วยปลดพันธนาการความรักให้เธอได้อิสระไปผุดไปเกิด เป็นการย้ำว่ารักต่างภพมันเป็นไปไม่ได้

ส่วนใน “ข้างหลังภาพ” หม่อมกีรติ สาวสวยชนชั้นสูงที่อาภัพรักถูกส่งมอบจากครอบครัวผู้ดีเก่าให้มาแต่งงานกับเศรษฐีชราชนชั้นเดียวกันที่หมดไฟรักไปแล้วจนทำให้หม่อมกีรติให้บังเอิญมาพลาดปิ๊งรักในแดนอาทิตย์อุทัยกับนักศึกษาหนุ่มไทยที่เด็กกว่าอย่างนพพร ที่เปิดใจหลงรักสาวสวยรุ่นใหญ่ แต่เมื่อมีเหตุการณ์ให้ต้องห่างเหินกันไปด้วยภาวะจำเป็น สาวใหญ่กลับยังรักษาไฟรักให้ลุกโชน แต่หนุ่มนพพรกลับปล่อยไฟรักครั้งนั้นมอดลงจนไปพบรักใหม่ สุดท้ายหม่อมกีรติก็จากโลกนี้ไปด้วยความป่วยไข้ชนิดหนึ่งพร้อมกับทิ้งวลีเด็ดให้คนไทยจดจำว่า “ฉันตายโดยปราศจากคนที่รักฉัน แต่ฉันก็อิ่มใจว่า ยังมีคนที่ฉันรัก”

เรื่องสุดท้าย “คู่กรรม” เป็นรักต่างเชื้อชาติระหว่างสาวไทยกับนายทหารหนุ่มญี่ปุ่นในภาวะสงคราม ที่ความแตกต่างทางเชื้อชาติเป็นทั้งอุปสรรค และโอกาสให้ทั้งคู่ได้แต่งงานกัน และรักกันในเวลาต่อมา แต่ท้ายที่สุดด้วยไฟสงคราม และความแตกต่างทางชนชาติก็มาแยกทั้งคู่จากกันด้วยความตายของ โกโบริ หรือนายมะลิ นายทหารญี่ปุ่นที่คนไทยทั่วประเทศยุคหนึ่งจำชื่อได้อย่างแม่นยำ

รักที่จบลงด้วยความตาย

ทั้ง 5 เรื่อง ท้ายที่สุดก็รีดน้ำตาจากผู้อ่าน/ผู้ชม ด้วยความเศร้าเมื่อคู่รักตัวละครหลักของเรื่องไม่อาจจะครองคู่กันอย่างสงบสุขได้ แต่ใช่ว่าจะพรากจากด้วยความไม่รัก หากจากกันด้วยความตายทุกเรื่อง!

4 เรื่องเป็นความตายของหญิงสาว ในจำนวนนี้เป็นการปลิดชีพตัวเอง 2 คนคือ เรียม ในแผลเก่า และเครือฟ้า ในสาวเครือฟ้า ขณะที่นางนาก ตายในหน้าที่ระหว่างคลอดลูกเพียงลำพังไม่มีสามีมาดูใจ ขณะที่หม่อมกีรติ แม้จะป่วยตายแต่ส่วนหนึ่งก็ต้องบอกว่าเธอตรอมใจตายเพราะปักใจรักอยู่ข้างเดียว ส่วนอีกเรื่อง เป็นความตายของทหารหนุ่มญี่ปุ่นที่ทิ้งให้อังศุมาลิน สาวไทยต้องกัดฟันเลี้ยงลูกที่มีเชื้อสายญี่ปุ่นเพียงคนเดียว

ความตายเป็นเรื่องปกติของสิ่งมีชีวิต แต่ในวรรณกรรมความรักอมตะทั้ง 5 เรื่อง ถูกผู้แต่งกำหนดให้เป็นความตายของฝ่ายหญิงถึง 4 เรื่อง และที่ร้ายเหลือเกินกับความรักของ “เธอ” มากมายจริงๆ ก็คือความตายที่ไม่ได้มีโอกาสครองคู่กับชายที่เธอรักเลยของหม่อมกีรติ เมื่อเธอ …

“…ตายโดยปราศจากคนที่รักเธอ”

@tikamporn eiamrerai